Samogłoski – ogólna charakterystyka

Samogłoski – ogólna charakterystyka

Wszystkie głoski pojawiające się w języku polskim możemy podzielić na:
• Samogłoski – to głoski otwarte. Powstają poprzez wprawienie wiązadeł głosowych w drgania przez swobodnie przepływające powietrze przez kanał głosowy. Do spółgłosek zaliczamy: a, ą, e, ę, i, o, u, y.
• Spółgłoski – to głoski, które powstają na skutek napotkania przez powietrze przeszkody w postaci zbliżonych do siebie narządów mowy w kanale głosowym. Do spółgłosek zaliczamy:

Samogłoski są głoskami, które powstają dzięki naszym więzadłom głosowym. Kiedy wypowiadamy samogłoski, np. a, o, e, i, y strumień powietrza przepływa przez kanał głosowy i nie napotyka przeszkód ani barier, w postaci zbliżonych wiązadeł głosowych, w wyniku czego słyszalna jest tylko jedna głoska. W trakcie mowy dochodzi do rozwarcia narządów mowy.
Najważniejsze cechy wymowy samogłosek to: wysoka głośność , która jest zdecydowanie wyższa niż w przypadku spółgłosek oraz możliwość przedłużenia wymowy samogłosek. Wszystkie samogłoski są dźwięczne.
W języku polskim możemy wyszczególnić 8 samogłosek: a, ą, e, ę, i, o, u, y. Wszystkie nasze samogłoski, występujące we współczesnej polszczyźnie, możemy podzielić na ustne: a, e, i, o, u, y, oraz nosowe: ą, ę. W trakcie wymowy samogłosek nosowych wydychane powietrze przepływa zarówno przez jamę nosową jak i jamę ustną.

Cechy artykulacji samogłosek
Samogłoski możemy klasyfikować również na podstawie ich cech artykulacji. Teraz po kolei omówimy każdą z tych cech, poczynając od położenia języka, przechodząc przez układ warg , ułożenie podniebienia miękkiego, a kończąc na układzie wiązadeł głosowych. Poniżej spróbuję wszystko przedstawić w jak najbardziej klarowny i zrozumiały sposób, aby wszystko było jasne jak słonce i nie budziło żadnych wątpliwości.
1. Położenie naszego języka w jamie ustnej
Kiedy wymawiamy samogłoski nasz język porusza się poziomo i pionowo. Przyjmuje odpowiednia pozycje dla danej głoski. Kiedy język porusza się poziomo przesuwa się do przodu i do tyłu. Dzięki takiemu ruchowi możemy wymawiać samogłoski przedniojęzykowe : i, e, ę, y; tylnojęzykowe: ą, o, u, oraz samogłoskę środkowojęzykową: a.
Przechodząc do ruchu pionowego nasz język może podnosić się bardziej lub mniej ku podniebieniu twardemu bądź podniebieniu miękkiemu. Jest to zależne od samogłoski, która wypowiadamy. Dzięki temu ruchowi możemy wypowiedzieć takie samogłoski jak: wysokie przednie: i, y, średnio przednie: e, ę, wysokie tylne: u, średnio tylne: o, ą, szerokie, niskie, środkowe: a.
2. Położenie podniebienia miękkiego
W języku polskim możemy wyszczególnić 8 samogłosek: a, ą, e, ę, i, o, u, y. Wszystkie nasze samogłoski ze wz