A jak poszedł król na wojnę – Maria Konopnicka – Analiza i interpretacja

O autorze
Maria Stanisława Konopnicka urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach, a zmarła 8 października 1910 roku we Lwowie. Była córką Józefa Wasiłowskiego i Scholastyki z domu Turska. Polska poetka, publicystka, reporterka, krytyk literacki i nowelistka okresu pozytywizmu. Była poliglotką i zajmowała się tłumaczeniem tekstów z języka francuskiego, niemieckiego, rosyjskiego, angielskiego, włoskiego i czeskiego. Działaczka, która chętnie podróżowała po świecie. Tworzyła pod wieloma pseudonimami i kryp¬to¬ni¬ma¬mi. Najbardziej znany pseudonim to Jan Sawa, M.K., K. Tworzyła poezje i nowele. Chętnie pisała dla dzieci i młodzieży.
Przykładowe twórczości:
– nowele – Dym, Mendel Gdański, Nasza szkapa,
– wiersze – Rota, Stefek Burczymucha, Śpiewnik historyczny,
– dla dzieci – O krasnoludkach i o sierotce Marysi, Na jagody, Co słonko widziało,
– poematy – Pan Balcer w Brazylii, Imagina,
– przekłady – poezje Heinricha Heinego, Edmondo De Amicis, Serce.

Geneza
Wiersz „A jak poszedł król na wojnę” powstał w 1885 roku. Inspiracją był patriotyzm, miłość, szacunek do tradycji i zwyczajów ludowych. Pokazanie równie dramatyczny los Polaków, którzy pozbawienie byli państwowości. To swoistego rodzaju protest – przeciw. W społeczeństwie mocno rozwarstwionym panowała nierówność, niesprawiedliwość społeczna i tyrania. Ta sytuacja zostaje przedstawiona za pomocą kontrastu – przeciwieństwa, którego bohaterami są monarcha – król i chłop – Stach.

Analiza i interpretacji
W utwór „A jak poszedł król na wojnę” napisany jest zwięźle przy zastosowanie bogatej symboliki. Podmiot liryczny przedstawiony zostaje jako liryka pośrednia sytuacyjno- refleksyjna. Narrator, który jest osobą znającą się na wszystkim, przedstawia nam wojenne losy dwóch kontrastowych – przeciwnych postaci króla i prosty chłopa Stacha. Narrator w wierszu dostrzega tylko ujemne i negatywne strony życia, a także wierzy w przeznaczenia co dodatkowa obrazuje panujące relacje między warstwami społecznymi.

„A jak poszedł król na wojnę” to wiersz o regularnej budowie. Ma on z 6 strof a każda z nich ma 4 wersy. Wers zbudowany jest ośmiu sylaby. To zapewnia regularność i rytmiczności wiersza. W wierszy są zastosowane rymy:
– parzyste żeńskimi AABB: złote – ochotę, boje – zdroje, wrota – złota,
– krzyżowe – przeplatane ABAB: kula- króle, chłopy- snopy, wioskowy – zdrowy,
Środki stylistyczne występujące w wierszu:
– epitety – jasne zdroje, surmy zbrojne, surmy złote, zorze złota, krzyż wioskowy,
– porównanie – Lud się wali jako snopy,
– personifikacja przyrody – dzwoniły mu (…) Te dzwoneczki, te liliowe…,
– aliteracja – A jak poszedł król na wojnę, A jak poszedł Stach na boje, A na wojnie świszczą kule,
– archaizmy: chłopy, kędyś, wioskowy,
– wyliczenia – Grały jemu surmy zbrojne, Grały jemu surmy złote,
– Zaszumiały jasne zdroje, Zaszumiało kłosów pole,
– zastosowanie porównań króla i chłopa na zasadzie kontrastów – przeciwieństw
poszedł na wojnę – poszedł na boje
najdzielniej biją króle – najgęściej giną chłopy
król na zamek wracał zdrowy – Stach śmiertelną dostał ranę

Kiedy zostaje ogłoszona wojna król oraz prosty chłop Stach wyruszają na bitwę. Król opuszczając zamek na nadzieje na szybki powrót. Zostaje głośno i z honorami żegnany co wróżyło przyszłe zwycięstwo, triumf i chwałę władcy.
Grały jemu surmy zbrojne,
Grały jemu surmy złote
Na zwycięstwo, na ochotę…
Równocześnie na wojnę – bój wyrusza prosty, osamotniony chłop Stach, który musi wypełnić swój obowiązek. Jego pozycja społeczna powoduje, że zostaje pożegnany tylko przez cichy szum płynącego strumyka oraz poruszane przez wiatr pola ze zbożem. Smutne pożegnanie jest zwiastunem złego losu, niedoli i tęsknoty za domem.
Zaszumiały jasne zdroje,
Zaszumiało kłosów pole
Na tęsknotę, na niedolę…
Na polu bitwy król jest bezpieczny. Liczy zwycięstwa zdobywa rozgłos i zaszczyty. Walkę toczą prości, niewinni chłopi, którzy giną od kul. Po wojnie cały i zdrowy król wraca na zamek. Tam hucznie z chorągwiami oczekuje go lud. Stach do domu już nie wraca. W czasie boju chłop zostaje śmiertelnie ranny. Kiedy kopali grób dla Stacha zaskrzypiał krzyż z wioskowej kapliczki oraz słychać było drzewa w oddali i dzwoniły dzwoneczki liliowe.

Wiersz przedstawia smutną prawdę o wojnie, która rządzi się własnymi bolesnymi zasadami. Zwycięża ten, kto ma pozycję. Jest brutalny, okrutny i interesuje go tylko osiągnięcie celu. O takich osobach i ich sukcesach się pamięta. Ludzie prości, ale bardzo waleczni często oddający życie za władców i ojczyznę są chowani po cichu, bez honorów. To cisi, zapomniani i bezimienni bohaterowi, dzięki którym żaden władcy mogą szczycić się osiągniętymi sukcesami.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!