Dewotka – Bajki – Ignacy Krasicki – Analiza i interpretacja
Kilka zdań o autorze
Ignacy Krasicki urodził się w 1735 roku w Dubiecku nad Sanem. Zmarł w wieku 76 lat w Berlinie, 1801 roku. Był arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski, a także biskupem warmińskim. Jest uznawany za wybitną postać polskiego oświecenia. Nazywa się go często „księciem poetów polskich”. Był to świetny poeta, prozaik i publicysta. Znany jest między innymi z pisania bajek opisujących ludzkie przywary i zachowania w prosty, prześmiewczy sposób.
Bajki Krasickiego są powszechnie omawiane w szkołach. Jedną z nich jest „Dewotka”, o której traktuje ten tekst. Utwór pochodzi z trzeciej księgi „Bajek i przypowieści” Ignacego Krasickiego.
Czym jest dewocja?Warto wspomnieć o tym, co oznacza dewocja. Według definicji zaczerpniętej ze Słownika języka polskiego PWN jest to „powierzchowna, manifestacyjna pobożność”. Słowo „dewotka” określa więc kobietę, którą charakteryzuje takie zachowanie. Jest ona przeciwieństwem osób głęboko i szczerze wierzących.Analiza i interpretacja utworu
„Dewotka” to dzieło opowiadające o kobiecie, która podczas odmawiania pacierza dowiedziała się o jakimś przewinieniu ze strony swojej służącej. W czasie wypowiadania modlitwy zaczęła więc bezlitośnie bić dziewczynę.
Zacytujmy:„Mówiąc właśnie te słowa: «…i odpuść nam winy,
Jako my odpuszczamy», biła bez litości”
Fragment traktuje o rozbieżności, jaka zachodzi pomiędzy słowami modlitwy a zachowaniem odmawiającej jej kobiety. Kobieta wypowiada słowa o odpuszczaniu winy, a sama krzywdzi swoją służącą. Jest to przykład hipokryzji.
Autor kończy utwór taką uwagą: „Uchowaj, Panie Boże, takiej pobożności!”.
Pouczenie jest jednocześnie prośbą o ochronę przed obłudą, którą cechuje się zachowanie tytułowej dewotki, w całości pokrywające się z podaną wcześniej słownikową definicją słowa „dewocja”.
Bajka Ignacego Krasickiego jest wciąż aktualna. Dewocja jest zjawiskiem otaczającym nas we współczesnym świecie. Zdarza się, że ludzie wierzący wypowiadają bezmyślnie słowa modlitwy, podobnie jak kobieta wspomniana przez autora w utworze. Poza momentem zbliżenia się do Boga często dają innym zły przykład. „Dewotkami” zwie się potocznie najczęściej właśnie panie w podeszłym wieku. Chodzą one często i regularnie do kościoła. Tym samym przeznaczają dużo czasu na modlitwę. Niestety, niektóre z nich dają się poznać – na przykład sąsiadom – jako osoby niemiłe i roznoszące rozmaite plotki. Nie zgadza się to chociażby z przykazaniem „Miłuj bliźniego jak siebie samego”. Zastosowanie słowa „dewotka” ma na celu podkreślenie ironii wynikającej z postawy, którą prezentują takie osoby. Niestety, określenie „dewotki” tak się rozpowszechniło, że używa się go nawet w stosunku do wierzących osób, które nikomu szczególnie nie zawiniły. .
„Dewotka” to bajka epigramatyczna. Ma charakter narracyjny. Osoba mówiąca jest trzecioosobowym narratorem oceniającym zachowanie kobiety przedstawionej w utworze. Bajka złożona jest z sześciu wersów. W ostatnim z nich autor umieścił komiczny morał, będący zarówno apostrofą, jak i wykrzyknieniem. Utwór został napisany trzynastozgłoskowcem. Pojawiają się w nim rymy parzyste, żeńskie, dokładne.
Utwór jest dynamiczny. Da się to odczuć z powodu nagromadzenia form czasownikowych takich jak: „obróciwszy się”, „mówiąc”, „biła”. Bajka jest krótka i napisana prostym językiem. Jest skondensowana w swojej formie, pozbawiona opisów. Skupiająca się na wadzie kobiety w niej przedstawionej. W przeciwieństwie do wielu innych utworów Ignacego Krasickiego bohaterem lirycznym nie jest tu zwierzę w spersonifikowanej postaci, ale człowiek. Dewocja jest bowiem wadą typowo ludzką, której nie da się przedstawić w zachowaniu zwierząt.
Sprawdź również:
- Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
- Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
- Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
- Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
- Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
- List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
- Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
- Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
- Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
- Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja
Dodaj komentarz jako pierwszy!