Dziewczyna – Bolesław Leśmian – Analiza i interpretacja

O autorze
Bolesław Leśmian, pierwotnie Lesman, urodził się w 22 stycznia 1877 roku w Warszawie, a zmarł 5 listopada 1937 roku, także w Warszawie. Urodził się w inteligenckiej rodzinie żydowskiej. Były synem Józefa i Emmy. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie św. Włodzimierza w Kijowie.
To popularny poeta, prozaik i krytyk literacki dwudziestolecia międzywojennego. Zapoczątkował nowy typ ballady, a także przyczynił się do powstania nowego terminu określającego grupę neologizmów – leśmianizmy.Swoje inspiracje czerpał z baroku, romantyzmu i Młodej Polski, często odwołując się do symboli. Był agresywny w stosunku do niedoceniającej go epoki oraz społeczeństwa.
Przykładowe utwory to:
a) zbiory wierszy: „Sad rozstajny”, „Łąka”, „Napój cienisty”, „Poezje wybrane”, „Poezje zebrane”;b) zbiory baśni prozą: „Przygody Sindbada Żeglarza”, „Klechdy polskie”;c) dramat mimiczny – „Skrzypek opętany”.Wiersze Bolesława Leśmiana (np. „W malinowym chruśniaku” czy „Panna Anna”) są wykorzystywane jako teksty piosenek.
Geneza wiersza „Dziewczyna”
Wiersz Bolesława Leśmiana pt. „Dziewczyna” został wydany w 1936 roku w tomie pod tytułem „Napój ciernisty”. Nastąpił wówczas okres przemian w twórczości Bolesława Leśmiana. Zachłyśnięty pięknem ojczystej ziemi, jej folklorem, zamienia je na inspiracje motywami mrocznymi i tajemniczymi. Bohaterowie zmierzają się z przeciwnościami losu. I o tym możemy przekonać się w balladzie „Dziewczyna”.
Analiza
Wiersz „Dziewczyna” ma formę ballady. To historia o dwunastu braciach. Słyszą oni głos zza muru i postanawiają uwolnić właścicielkę tego głosu. To ballada, w której nie możemy precyzyjnie określić miejsca i czasu wydarzeń. Spotykamy tu połączone dwa światy: realny i pozaziemski. „Dziewczyna” to przykład liryki pośredniej.Wiersz składa się z dwudziestu strof. Każda zwrotka liczy dwa regularne wersy oraz siedemnaście sylab, które podzielone są następująco: 8+9. Dzięki regularnej budowie utwór jest rytmiczny i melodyjny.
W utworze występują rymy parzyste AABBCC, dokładne: np. strony – zaprzepaszczony.Należy zwrócić uwagę na powtarzającą się strofę, która pełni funkcje refrenu:
„O, prędzej skruszmy zimny głaz, nim śmierć Dziewczynę rdzą powlecze!” –
Tak, waląc w mur, dwunasty brat* do jedenastu innych rzecze”.*lub cień – w zależności od strofyŚrodki stylistyczne w wierszu:
a) epitety – „głos zaprzepaszczony”, „ślepa noc”, „twardą dłoń”, „zimny głaz”, „noc wieczystą”;b) metafory- „próchniejące dłonie”, „zbadało mur od marzeń strony”;c) powtórzenia – „Bo to był głos i tylko – głos, i nic nie było oprócz głosu!”;d) neologizmy – strwon, sprzęg i usił, powymarły;e) personifikacja – „[młoty] biły w mur”, „[młoty] ociekały ludzkim potem”;f) uosobienia – „nie wiedziała ślepa noc”, „cieniom zbrakło nagle sił”, „próżnia nie drwi z ciebie”;g) hiperbola – „Porwali młoty w twardą dłoń i jęli mury tłuc z łoskotem!” – podkreślenie wysiłku i starań;i) pytania retoryczne – „Czemuż innego nie ma świata?”, „A ty z tej próżni czemu drwisz, kiedy ta próżnia nie drwi z ciebie?”;j) wykrzyknienia – „I była to próżnia w całym niebie”, „Takiż to świat! Niedobry świat!”;W balladzie spotykamy również z symbolikę, która możemy następująco:
a) Dziewczyna – cel do, którego zmierzamy;b) dwunastu braci – porównanie do liczby występującej w Biblii opisującej coś pełnego, doskonałego (np. było dwunastu apostołów);c) młot – moc;d) sen – przepowiednia lub oszustwo;e) cień – wnętrze człowieka.

Interpretacja
Wiersz „Dziewczyna” to ballada o dwunastu braciach, którzy pewnego razu usłyszeli nieznany, tajemniczy głos, który dobiegał zza muru. Poruszeni płaczącym głosem, wspólnie podejmują decyzję o zburzeniu muru, aby uwolnić dziewczynę. Dzielą się swoimi odczuciami i domysłami na temat wyglądu nieznajomej. Chęć odkrycia sekretu zza muru dodawało śmiałkom zapału i siły. Do usunięcia przeszkody używali młotów. Pomimo włożonego wysiłku i ciągłej, ciężkiej pracy, mur pozostał nienaruszony. Mężczyźni zmarli z wycieńczenia. Ich dzieło jest kontynuowane przez pozostające na świecie cienie braci, które pracują bez przerwy w dzień i w nocy. Odkrycie zagadki i poznanie właścicielki głosu stało się także obsesją dla cieni. I znów historia się powtarza. Cienie przestają istnieć, a wraz z nimi mężczyźni ponownie umierają, stając się niewidzialnymi. Rozpoczętą prace skruszenia muru kontynuują same młoty.Cel został osiągnięty – mur runął, ale nie za nim nikogo.
Ballada „Dziewczyna” uświadamia nam, jak ważne jest wyznaczenie sobie celów w życiu. To one motywują nas do działania. Dzięki nim podejmujemy trud i wysiłek, niejednokrotnie walcząc ze swoimi słabościami, zwątpieniem oraz z przeciwnościami losu. Podejmujemy próby, nawet jeśli zadanie wydaje się niemożliwe do wykonania.Należy również pamiętać o tym, że rozpoczęte przez nas zadanie zawsze będzie kontynuowane.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!