Fraszka Na gospodarza – Jan Kochanowski – Analiza i interpretacja
Autorem fraszki po tytułem ,,Na Gospodarza” jest Jan Kochanowski. Poeta urodził się w Sycynie w 1530 roku. Dokładna data jego narodzin nie jest znana. Został wychowany w rodzinie ziemiańskiej. Posiadał jedenaścioro rodzeństwa. W 1544 roku rozpoczął naukę w Akademii Krakowskiej, a następnie w Królewcu i Padwie. Po zakończeniu nauki wiele podróżował po całej Europie, poznając przy tym niesamowitych pisarzy i humanistów. Po zakończeniu podróży służył na dworach możnowładców małopolskich. W 1575 roku ożenił się z Dorotą Podlodowską i osiadł w Czarnym Lesie. Miał sześć córek i syna, który narodził się po jego śmierci. Trzy z córek zmarły w dzieciństwie. Najbardziej wstrząsnęła nim śmierć ukochanej córeczki Urszulki, która przyczyniła się do pogorszenie stanu jego zdrowia. To wydarzenie zainspirowało go do poświecenia ,,Trenów” właśnie dla niej. Zmarł na atak serca w wieku 54 lat. Większa część jego utworów została napisana w języku polskim. Jego twórczość była bardzo różnorodna i poruszała rozmaite tematy. Jego dzieła są ponadczasowe, gdyż, mimo że Jan był człowiekiem renesansu, możemy w nich znaleźć rozterki i problemy bliskie współczesnemu człowiekowi. Jego twórczość jest czasem kontrowersyjna i porusza przeróżne tematy. Szczególną uwagę zwraca na patriotyzm, bo uważa, że odpowiedzialność za ojczyznę jest gwarancją zbawienia. Napisał takie utwory jak ,,Odprawa posłów greckich”, ,,Siedm psalmów pokutnych”, ,,Dryas Zamchana polonice et latine. Pan Zamchanus latine” i ,,O śmierci Jana Tarnowskiego, Kasztelana Tarnowskiego, do syna jego, Jana Krisztofa”. Dzięki swojemu niezwykłemu talentowi został nazwany najwybitniejszym poetą Polski Królewskiej i jego dzieła były znane w całej Europie. Jego utwory zostały przetłumaczone na wiele języków słowiańskich i zachodnioeuropejskich. Udoskonalił styl krasowy i poetycki oraz uszlachetnił język polski.
Fraszka ,, Na Gospodarza” została wydana w zbiorze „Fraszki. Księgi pierwsze” w 1584 roku. Ten gatunek literacki charakteryzuje się humorystyczną lub ironiczną tematyką i często zakończony jest puentą. Utwór ,,Na gospodarza” ma budowę ciągłą i składa się z sześciu jedenastozgłoskowych wersów. Możemy zauważyć, iż występują rymy parzyste (aa bb cc). Jest to wiersz sylabiczny, który zalicza się do liryki inwokacyjnej, bo podmiot liryczny zwraca się do ,,gospodarza”. Osobą mówiącą w utworze jest gość, ironicznie komentujący i krytykujący ucztę. Warstwa stylistyczna wiersza jest niewielka. Środkami stylistycznymi pojawiającymi się w utworze są; wykrzyknienia („Diabłu się godzi takowa biesiada! Gościem czy świadkiem ja twego obiada!”). i apostrofy („przed tobą widzę półmisków niemało”, „gościem czy świadkiem ja twego obiada”, „posadziłeś mię wprawdzie nie najgorzej”).
Podmiot liryczny we fraszce ,,Na Gospodarza” zwraca się do gospodarza i krytykuję ucztę na którą został zaproszony. Jedyna rzecz, która zostaje przez niego doceniona jest miejsce przy stole w pobliżu gospodarza. Może to sugerować, że osoba mówiąca należy do rodziny gospodarza. Reszta biesiady nie zasługuje jednak na uznanie gościa. Podmiot liryczny wydaje się być osobą bardzo spostrzegawczą i bacznie obserwującą wszystkich uczestników uczty. Uważa, że gospodarz powinien poczęstować zaproszonych większą ilością mięsa, żeby dobrze ich ugościć. Twierdzi, że wszystkie najlepsze potrawy są stawiane w pobliżu gospodarza, a mu podano jedynie skromną polewkę, co pokazuje, że gospodarz jest chciwy i skąpy. Przez to wszytko podmiot liryczny nie kryje swojej dezaprobaty i krytyki w stosunku do przygotowanej uczy. Sądzi, że osoba goszcząca powinna dokonać wszelkich starań, by godnie poczęstować gości i zaserwować im najlepsze dania. W ostatnich wersach osoba mówiąca podsumowuje biesiadę oznajmiając, iż byłaby ona odpowiednia dla diabła, a nie dla zaproszonych ludzi i stwierdza, że czuję się bardziej jak świadek, niż uczestnik uczty. Gospodarz zostaje ukazany jako chciwy, nieprzestrzegający staropolskich zasad gościnności człowiek, nie posiadający szacunku do swoich gości.
Sprawdź również:
- Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
- Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
- Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
- Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
- Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
- List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
- Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
- Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
- Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
- Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja
Dodaj komentarz jako pierwszy!