Laura i Filon – Franciszek Karpiński – Analiza i interpretacja

O autorze
Franciszek Karpiński urodził się 4 października 1741 roku w Hołoskowie koło Otyni, a zmarł 16 września 1825 roku w Chorowszczyźnie koło Wołkowyska. Rodzina miała pochodzenie szlacheckie. Ich herbem był Korab. Był synem Andrzeja i Rozalii z domu Karpińska.
Poeta, tłumacz, moralista, dramatopisarz, pamiętnikarz, który pisał w epoce oświecenia. Przedstawiciel nurtu sentymentalnego liryce. Fascynował się folklorem. Tworzył:
– sielanki,
– wiersze miłosne i patriotyczne
– pieśni religijne,
– elegie.
Franciszek Karpiński to twórca między innymi:
– Laury i Filona,
– Do Justyny,
– Sumienie,
– Zabawki wierszem i przykłady obyczajne
– Pieśni pobożne.

Geneza
Laura i Filon to miłosny i sentymentalny utwór napisany w latach 1772-1780 przez Franciszka Kopalińskiego, który ukazał się w tomie Zabawki wierszem i przykłady obyczajne.
Ten sielankowy obraz charakterystyczny dla epoki oświecenia przedstawia, zgodnie z przyjętym zwyczajem, scenkę oczekiwania, rozczarowanie i godzenia się kochających się młodych ludzi. Przedstawia zmienne nastroje, towarzyszące kochankom podczas spotkania od euforii przez wieczna miłość do wzajemnych podejrzliwości i oskarżeń. Przedstawienie spotkanie Laury i Filona zawiera rodzime elementy takie jak szczekanie psa, pianie koguta, drzewo jawor, maliny, księżyc.

Analiza i interpretacja
Wiersz Laura i Filon to utwór o nieskomplikowanej treści. Liczy czterdzieści dziewięć zwrotek o regularnej budowie. Każda strofa składa się z 4 wersów dziesięciozgłoskowych i ośmiozgłoskowych tworząc układ 10, 8, 10, 8. Dodatkowo wers ma podział wewnętrzny po 5 sylab. Zastosowanie regularnej budowy, a także rymów żeńskich przeplatanych ABAB, mają decydujący wpływ na śpiewność i melodyjność utworu.
W wierszu możemy napotkać elementy: liryki, epiki i dramatu. Podmiot liryczny nie zajmuje stanowiska opisując przebieg wydarzeń co świadczy, że jest on lirykiem pośrednim, a dokładniej lirykiem sytuacyjnym. W wierszu w jednej zwrotce występuje epika podkreślając napięcie:
Kiedy w chrościnie Filon schroniony,
Wybiegł do Laury spłakany,
Już był o drzewo koszyk stłuczony,
Wieniec różowy stargany.
Utwór Laura i Filom możemy określić jak wiersz dialogowy i możemy porównać go opery i jej elementów:
– początkowy monolog Laury to śpiewane aria – trwa 14 zwrotek,
– dialog Laury i Filona.
Przejście z monologu do dialogu, to elementy dramatyzmu. Elementy narracji napotykamy w jednej strofie. Główny przekaz otaczającej przyrody i zdarzeń mamy z perspektywy Laury i Filona.