Mapa – Kazimierz Wierzyński – Analiza i interpretacja

Kazimierz Wierzyński urodził się dwudziestego siódmego sierpnia 1894 w Drohobyczu, a zmarł trzynastego lutego 1969 w Londynie. Był z zawodu poetą, prozaikiem, eseistą.
Kilka przykładów jego twórczości:
– Wiosna i wino,
– Wróble na dachu,
– Wielka Niedźwiedzica,
– Pamiętnik miłości,
– Laur olimpijski,
– Pieśni fanatyczne,
– Rozmowa z puszczą,
– Gorzki urodzaj,
– Wolność tragiczna,
– Kurhany,
– Barbakan warszawski,
– Ziemia-Wilczyca,
– Róża wiatrów,
– Ballada o Churchillu,
– Podzwonne za kaprala Szczapę,
– Krzyże i miecze,
– Korzec maku,
– Siedem podków,
– Granice świata,
– W garderobie duchów,
– O Bolesławie Leśmianie,
– Pobojowisko,
– Życie Chopina,
– Cygańskim wozem.

Tematem wiersza są marzenia o wielkich podróżach, jakie czasem miewa każdy z nas. Wiersz liczy cztery zwrotki:
– w pierwszej podmiot liryczny uroczyście zwraca się do podróży i mapy, z zachwytem mówi o tym, ile podróży odbył i jakie egzotyczne kraje odwiedził: Pireneje, Bombaj, zobaczył rzekę Kizilirmak i Ocean Atlantycki;
– w drugiej opowiada, że podróżował w marzeniach i lądem, i morzem (na statkach, które zawijały do egzotycznych portów), i powietrzem – latał aeroplanem;
– w trzeciej nadal wymienia nazwy geograficzne, wylicza wrażenia z podróży, mówi o górach Himalajach, wielkich rzekach, jak Brahmaputra i innych;
– w czwartej z zachwytem mówi o mapie, dzięki której odbył tak wiele wspaniałych podróży.
Podmiot liryczny nie jest w wierszu określony. Można jednak podejrzewać, że jest to osoba uwielbiająca podróże -chociażby palcem po mapie. Interesuje ją świat, egzotyczne krainy i wspaniałe krajobrazy. Zwraca się wprost do podróży i do mapy: ,, O, podróże palcami odbyte po mapie ”, ,,O świecie drukowany, marzeń abecadło! ”.
Podmiot liryczny zwraca się już w pierwszym wersie do ,, podróży palcami odbytych po mapie ”. Ta apostrofa, podobnie jak ta z ostatniej strofy: ,, O świecie drukowany, marzeń abecadło ” wyraża, jak ważna jest dla niego tytułowa mapa. Pozwala mu marzyć o dalekich ciekawych podróżach. Pobudza wyobraźnię, daje możliwość przeniesienia się myślami w odległe miejsca, na przykład do Bombaju, Hongkongu, Australii, w Pireneje, Himalaje, na Saharę, szczyt Kilimandżaro itd. Mapa staje się największym skarbem dla podróżującego w marzeniach. Kryje w sobie ,, głębię cudów bezdenną i (…) nieodgadłą ”.
Dla wyrażenia wartości, znaczenia mapy poeta posłużył się licznymi środkami stylistycznymi: apostrofami, przenośniami, epitetami oraz porównaniem. Apostrofa to bezpośredni, uroczysty zwrot do adresata. W utworze apostrofy pojawiają się na początku pierwszej i ostatniej zwrotki. Pełnią funkcję kompozycyjną, otwierają i zamykają wiersz, ale przede wszystkim podkreślają wartość tytułowej mapy. Zostały połączone z przenośniami na przykład ,, sen delfiny łapie ” oraz znanymi związkami frazeologicznymi, na przykład ,, podróże palcem po mapie ”. Rolą przenośni i apostrof jest też zbudowanie niezwykłego, trochę uroczystego, trochę tajemniczego, po części egzotycznego nastroju utworu. Egzotyczne nazwy geograficzne na przykład Brahmaputra, Kilimandżaro wraz z epitetami, na przykład ,, skalp indyjski ”, ,, australskie marki ”, ,, pożółkła Sahara ” pobudzają wyobraźnię czytelnika.
Utwór jest wyrazem marzeń podmiotu lirycznego o podróżach do egzotycznych krajów. Zafascynowanie pięknem świata objawia się u niego podróżami ,, palcami po mapie ”. W ten sposób odkrywa wszystkie cuda świata. Mapa – ,,świat drukowany, marzeń abecadło” chowa w sobie ,, głębię cudów bezdenną i tak nieodgadłą / Jak w globusie zaklęta dusza Kolumbowa ”. W niej kryje się wszystko, tylko od wyobraźni człowieka zależy, ile w niej zobaczy cudów i piękna świata.
Pod względem gatunkowym wiersz ten należy do liryki pośredniej, o uczuciach podmiotu wnioskujemy na podstawie lirycznego opisu.
Budowa wiersza:
utwór składa się z czterech zwrotek. Każda jest czterowersowa. Jest to wiersz sylabiczny (13-zgłoskowiec). Poeta zastosował w nim rymy żeńskie przeplatane: mapie-łapie, koleje-Pireneje. W większości są one dokładne.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!