Prośba o wyspy szczęśliwe – Konstanty Ildefons Gałczyński – Analiza i interpretacja

Wiersz „Prośba o wyspy szczęśliwe” autorstwa Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego opublikowany w 1930 roku. Jest to czas, w którym poeta poślubia studentkę romanistyki, gruzińską księżniczkę Natalię Awałow. Była to wielka miłość na całe życie, jednak ze względu na nałóg alkoholowy i awanturnicze życie Gałczyńskiego trudna dla jego żony. Natalia nie tylko wychowywała ich córkę Kirę, ale również jako pierwsza czytała utwory męża, oceniała je i interpretowała, a po jego śmierci zajęła się redakcją dorobku ukochanego. Sama pisała również utwory dla dzieci i młodzieży.
Gałczyński to twórca znany młodzieży przede wszystkim z miniatur dramatycznych pod tytułem „Teatrzyk Zielona Gęś” a dzieciom w wieku szkolnym z takich wierszy, jak „Pieśń o żołnierzach z Westerplatte”, „zaczarowana dorożka” oraz „Strasna zaba”. Jego życie było dosyć trudne naznaczone śmiercią bliskich, przeprowadzkami, wojną i pobytem w obozie niemieckim. Gałczyński wyróżniał się talentem pisarskim od najmłodszych lat. W wieku dziesięciu lat napisał swoje pierwsze utwory, które niestety nie przetrwały do czasów współczesnych. Przed maturą zadebiutował wierszem „Szturm”, po nim przyszły kolejne wiersze. Anna Arno w książce biograficznej o poecie wspomina, że Gałczyński lubił recytować swoje wiersze, zachwycając słuchaczy prawidłową intonacją i białym głosem. Poeta miał talent aktorski, brakowało mu jednak cierpliwości i po kilku tygodniach nauki. w szkole Teatru Reduta, zrezygnował z aktorstwa. Na wydziale filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego studiował dwa kierunki, ale nie ukończył żadnego z nich.
Prawdopodobnie pod wpływem miłości do żony napisał wiersz „Prośba o wyspy szczęśliwe”.
Podmiot liryczny w pierwszym wersie kieruje swoje słowa, w formie apostrofy, do odbiorcy, zwrotem „ty”, co wskazuje na fakt, że ma na myśli osobę, którą zna, kogoś bliskiego. Jest to liryka zwrotu do adresata. Prosi ukochaną osobę o „zawiezienie na wyspy szczęśliwe”, czyli o uczynienie go szczęśliwym. Pragnie również, aby to szczęście dzieliła z nim ukochana osoba.
Wyspy szczęśliwe to utopijna kraina, w której zawsze panuje szczęście, spokój, beztroska i harmonia. Są symbolem rzeczywistości wymarzonej, życia pozagrobowego, życia bez cierpienia. Takie miejsca w mitologii greckiej nosi nazwę Pól Elizejskich. Słowniki kultury przedstawiają je jako krainę nad Oceanem, gdzie panowała nieustannie wiosna. Sprawiedliwi, którzy trafiali do tej krainy, spacerowali po łąkach, słuchali muzyki i wiedli szczęśliwy żywot. W chrześcijaństwie odpowiednikiem Pól Elizejskich jest Raj, czyli niebo oraz stan wielkiej radości duszy spowodowany wiecznym przebywaniem z Bogiem. W mitologii Słowian Raj (Wyraj) to bajeczna kraina, do której na zimę odlatują ptaki, czyli dusze zmarłych. Wszystkie te miejsca łączy bycie szczęśliwym i zapomnienie o ziemskich troskach.
Słowa zawarte w wierszu nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić, czy podmiotem lirycznym jest kobieta, czy może mężczyzna. Biografia Gałczyńskiego i zawarte w niej informacje o perypetiach osobistych poety – zdradach, nieślubnym synu – mogą być wskazówką w interpretacji wiersza. Prawdopodobnie osoba mówiąca (mężczyzna, sam poeta) jest zmęczony uczuciowymi relacjami z innymi kobietami, pragnie spokoju, stabilizacji, które może znaleźć tylko u boku kochającej go i przebaczającej mu żony Natalii Awałow. Porównanie występujące w drugim wersie pierwszej zwrotki: „wiatrem łagodnym włosy jak kwiaty rozwiej, zacałuj” może wskazywać na delikatne, łagodne usposobienie żony Gałczyńskiego i jej zdolność do przebaczania mężowi zdrad. Podmiot liryczny tylko przy ukochanej czuje się spokojny, bezpieczny i szczęśliwy, tak jak gdyby przebywał na wyspach szczęśliwych. Prosi ją, aby go „zacałowała”. Pocałunek symbolizuje między innymi czułość, miłość i szacunek do współmałżonka. Dla osoby mówiącej w wierszu „zacałowanie” jest symbolem miłości małżeńskiej i może potwierdzeniem, że miłość jest w stanie pokonać wszelkie przeszkody.
Podmiot liryczny prosi ukochaną, aby go „ukołysała”, „uśpiła”, „snem muzykalnym zasypała, otumaniła”. Pomimo że czasowniki powyższe mają formę trybu rozkazującego, są raczej prośbą, a nie nakazem. Przepełnione są delikatnością i łagodnością. Czynności, na które wskazują powyższe czasowniki, kojarzą się z opieką nad dzieckiem. Może podmiot liryczny czuje się zagubiony, bezradny, dlatego pragnie zasnąć, aby zapomnieć o tym, co złe, aby zerwać z dotychczasowym życiem, zapomnieć o nim. We śnie, w marzeniach znajduje uspokojenie, odkrywa na nowo miłość do żony, odnajduje swoje wyspy szczęśliwe. Nie chce z tego snu się budzić, ponieważ czuje się jak w raju. W miejscu tym pojawiają się: „wody ogromne i wody ciche” (coś bezkresnego, ale równocześnie przynoszącego ukojenie, wyciszenie), gwiazdy rozmawiające ze sobą barwne motyle (miejsce zielone, radosne, kolorowe i tajemnicze). W takim miejscu chce schronić się podmiot liryczny. Prosi jeszcze ukochaną: „dużo motyli mi pokaż, serca motyli przybliż i przytul,
myśli spokojne ponad wodami pochyl miłością”. Mężczyzna pragnie tylko spokoju, miłości, delikatności, czyli cichego szczęśliwego życia u boku ukochanej kobiety. Tym dla poety są wyspy szczęśliwe.
Pragnienia poety nie są ogromne, dlatego też zamyka je w krótkim wierszu zbudowanym z dwóch zwrotek czterowersowych. Utwór pozbawiony jest rymów, jest to wiersz biały. Przeważają wersy trzynastozgłoskowe. Wiersz jest przykładem liryki miłosnej.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!