Przypowieść o maku – Czesław Miłosz – Analiza i interpretacja

Kilka słów o autorze

Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 roku w Szetejniach, a zmarł 14 sierpnia 2004 roku w Krakowie. Był wybitnym polskim poetą, a także eseistą, tłumaczem, prozaikiem, historykiem literatury oraz dyplomatą. Jego twórczość była przetłumaczona na około 44 języki. W 1980 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla.
Jest pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce. Ta znajduje się w podziemiach bazyliki św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa w Krakowie. Wiele szkół w Polsce nosi imię Czesława Miłosza. Jego twórczość jest omawiana powszechnie na lekcjach języka polskiego.

Analiza i interpretacja utworu

Ten tekst traktuje o dziele autora pod tytułem „Przypowieść o maku”. Opowiada ono o ogromie wszechświata oraz o tym jaka jest w nim rola człowieka.

Pierwsza strofa utworu brzmi następująco:
„Na ziarn­ku maku stoi mały dom,
Pie­ski szcze­ka­ją na księ­życ ma­ko­wy
I ni­g­dy jesz­cze tym ma­ko­wym psom,
Że jest świat więk­szy, nie przy­szło do gło­wy”.
Przeanalizujmy zatem jej treść. Zwrotka wprowadza czytelnika w makową rzeczywistość. Jest to magiczny świat, w którym możemy się znaleźć dzięki mocy wyobraźni, podczas przyswajania tekstu Czesława Miłosza. Zauważmy, że dom umieszczony jest na ziarenku maku. Owy budynek kojarzy nam się z solidnością i wielkością, a fragment rośliny z czymś bardzo drobnym. Tutaj natomiast, nawet tak mała część rośliny jest ważnym elementem rzeczywistości, bo utrzymuje na sobie domostwo. W dalszej części strofy dowiadujemy się o makowych pieskach. Zwierzęta te są często wybierane przez rodziny. Są bowiem wierne i kochające. Nie ma więc co się dziwić, że w świecie przedstawionym również się pojawiają. Szczekają na księżyc jak ich ziemskie odpowiedniki z tym, że warto zaznaczyć, że satelita też jest makowy jak wszystko wokół. Na końcu fragmentu przypowieści dowiadujemy się, że przedstawiony świat jest o wiele większy niż wydaje się psom i nam czytelnikom.
Kolejna strofa brzmi następująco:
„Zie­mia to ziarn­ko – na­praw­dę nie wię­cej,
A inne ziarn­ka – pla­ne­ty i gwiaz­dy.
A choć ich bę­dzie chy­ba sto ty­się­cy,
Do­mek z ogro­dem może stać na każ­dej”.
Tutaj artysta nazywa Ziemię jedynie ziarnkiem znajdującym się we wszechświecie. Istotnie jest to mały element jeśli spojrzeć na wielkość kosmosu. Możemy zatem porównać go do makówki, w której jest niezliczona ilość ziarenek maku.
Każda z planet może mieć własny dom z ogrodem. To ważna część przypowieści. Artysta sugeruje w niej w pogodny sposób, że poza Ziemią również może istnieć życie. Nie ma w tym elementów grozy, które pojawiają się często przy snuciu takich teorii w innych dziełach kultury. Czesław Miłosz przedstawił swoją myśl natomiast w dziecięcy sposób rozumowania świata, który tutaj – jest wielką, niesamowitą makówką.
Zacytujmy ostatnią zwrotkę:
„Wszyst­ko w ma­ków­ce. Mak ro­śnie w ogro­dzie,
Dzie­ci bie­ga­ją i mak się ko­ły­sze.
A wie­czo­ra­mi, o księ­ży­ca wscho­dzie
Psy gdzieś szcze­ka­ją, to gło­śniej, to ci­szej”.
W tym fragmencie sam poeta nawiązuje do makówki. Ta znajduje się w zwykłym ogrodzie jaki jest nam znany. W nim też biegają dzieci, których zabawy powodują kołysanie się maku czyli wcześniej przedstawionego wszechświata. Artysta wspomina w tej zwrotce również makowe pieski, które szczekają na swoich ziarenkach chroniąc domów, w których mieszkają.
Z tej części możemy wywnioskować, że autor chciał przedstawić czytelnikom jak barwnie można spojrzeć na otaczający nas świat. Nikt nie pomyślałby ile historii można stworzyć dzięki makówce. Właśnie tak widzą rzeczywistość dzieci. Nie analizują nadmiernie, nie dbają o logikę tylko tworzą własny świat okraszony magią. To jest piękne. W taki sposób poeta wyraził myśl o tym, że nie jesteśmy sami jako ludzkość w kosmosie. Jak widać nie potrzeba mu było wprowadzać elementów strachu u czytelników, a pokazać im to na przykładzie ziaren maku.
Utwór wprowadza u przyswajających go ludzi pogodny nastrój. Jest zrozumiały i przeznaczony zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Maluchy zachęca do dalszego rozwijania wyobraźni, a dorosłych do spojrzenia na świat nie tylko logicznie. Warto jest zauważać takie małe elementy i snuć na ich temat refleksje. Takie działanie na pewno ubarwia nie raz szarą rzeczywistość.

Utwór zgodnie z naturą przypowieści ma dwa znaczenia symboliczne i dosłowne. Składa się z trzech strof, a ich wersy mają regularną liczbę sylab.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!