Ranny ptak – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja

O autorze
Maria Janina Teresa Pawlikowska-Jasnorzewska urodziła się 24 listopada 1891 roku w Krakowie, a zmarła 9 lipca 1945 roku w Manchesterze. Była córką Wojciecha Kossaka i Marii z domu Kisielnicka. W domu i pośród przyjaciół mówiono do niej Lilka. Jej rodzice mieli korzenie szlacheckie oraz wywodzili się ze słynnej rodziny malarskiej. Ich krakowski dworek zwany Kossakówka, był miejscem spotkań wielu artystów. Gośćmi byli tam Henryk Sienkiewicz, Ignacy Jan Paderewski, Wincenty Lutosławski. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska z powodów zdrowotny nie pobierała nauki w szkołach tylko w domu. Edukacja skupiała się na nauce języków obcych: niemieckim, francuskim, angielski oraz przedmiotach humanistycznych. Była trzykrotnie zamężna. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska była znana jako Polska Safona i bohaterka skandali towarzyskich. Polska poetka, malarka, podróżniczka i dramatopisarka dwudziestolecia międzywojennego. Przyjaźniła się z wieloma artystami związanymi ze Skamandrem, z Witkacym oraz przedstawicielami awangardowego ruchu formistów polskich.
Przykładowe twórczości:
– liryka – Niebieskie migdały, Różowa magia, Surowy jedwab, Pocałunki,
– dramaty – Szofer Archibald, Powrót mamy, Mrówki,
– teksty piosenek – Pocałunki, Prawo, Kto chce bym go kochała.

Geneza
Wiersza Ranny ptak powstał w 1924 roku. To utwór o radości życia, pięknie otaczającego świata.

Analiza i interpretacji
W utworze Ranny ptak podmiot liryczny przedstawiony zostaje, jako liryka pośrednia- sytuacyjna. Nie jest on bliżej określony, możemy się tylko domyślać, że jest to autorka wiersza. Opisuje ona swój zachwyt i odczucia widząc ptaka w wiosenny poranek oraz otaczającą go przyrodę. Odbiorca nie jest bliżej określany, może być to każdy z nas.
Utwór staje się przejawem chęci życia, dzięki któremu jesteśmy przepełnieni pozytywną energią, ciepłym uczuciem co pobudza nas do działania.

Ranny ptak to trzynastozgłoskowy wiersz o regularnej budowie. Ma on 3 strofy, a każda z nich ma 4 wersy. Wers jest podzielony po 7 sylabie a akcent jest równomiernie rozłożony. To zapewnia regularność i rytmiczności wiersza.
W wierszy są zastosowane różne rymy:
– parzysty zwany sąsiadującym nie zawsze dokładne:
ciśnie – wiśnię, wschodzi – łodzi.
W wierszu zastosowano licznych środki stylistyczne. Mają one za zadanie oddać nastrój zachwytu nad pięknie wschodzącego słońcem, które zwiastuje pogodny nowy dzień.
W wierszu poeta do odpisu ruchliwego ptaka używa wielu czasowników. Środki stylistyczne występujące w wierszu:
– epitety – ranny ptak