Szczur i kot – Bajki – Ignacy Krasicki – Analiza i interpretacja

W tym wypracowaniu pragnę przybliżyć czytelnikowi wiersz Ignacego Krasickiego pod tytułem „Szczur i kot”.
Zanim jednak zajmę się dokładniej z tym utworem, sądzę, że warto zapoznać się najpierw z jego autorem.
Ignacy Błażej Franciszek Krasicki herbu Rogala urodził się 3 lutego 1735 roku w Dubiecku, zaś zmarł 14 marca 1801 roku w Belinie. Był duchownym, biskupem warmińskim, arcybiskupem gnieźnieńskim, hrabią Świętego Cesarstwa Rzymskiego oraz prezydentem Trybunału Głównego Koronnego w Lublinie.
Był także odznaczony Krzyżem Devotionis, został kawalerem maltańskim a od 1795 roku aż do swojej śmierci piastował urząd Prymasa Polski. Krasicki był synem Jana Bożego, kasztelana chełmskiego, senatora Rzeczpospolitej oraz Anny Starzechowskiej. Początkowo mieszkał wraz ze swoimi rodzicami, lecz dużą część swoich młodych lat spędził u matki chrzestnej Teofili z Wapowskich.
Już od dziecka przejawiał wielką miłość do książek i nauki. Był bardzo dobrze wyedukowany, ukończył kolegium Jezuitów we Lwowie. Tuż po zakończeniu nauki wyjechał na dwa lata do Rzymu, był tam prowizorem, opiekującym się archiwum. Po powrocie nawiązał serdeczną przyjaźń z przyszłym królem Polski Stanisławem Augustem Poniatowskim. To właśnie od czasów, gdy ten władca zasiadł na tronie rozpoczęła się kariera duchowna Ignacego Krasickiego. W czasie swojego życia odbywał wiele podróży. Zwiedził Berlin, Poczdam, Paryż.
Pochowany został w katedrze pod wezwaniem świętej Jadwigi Śląskiej w Berlinie, zaś w roku 1829 jego szczątki przeniesiono do katedry gnieźnieńskiej.
Krasicki jest jednym z najważniejszych polskich twórców epoki oświecenia. Jego debiutem pisarskim był „Hymn do miłości Ojczyzny”. Jednymi z najważniejszych jego dzieł są „Monachomachia”, „Myszeida” oraz „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”.
Jednak większość osób kojarzy go głównie z napisanych przez niego bajek, które zawsze zawierają morał, swojego rodzaju naukę dla młodszych pokoleń.
Bajka „Szczur i kot” została wydana w pierwszej części „Bajek i przypowieści”.
Utwór ten to przykład bajki epigramatycznej. Wiersz złożony jest tylko z czternastu wersów, z których każdy posiada po trzynaście głosek.
W bajce tej mamy rymy żeńskie, dokładne, parzyste.
W utworze tym podmiot przedstawia pewną historię, lecz nie poznajemy opinii samego autora. To naszym zadaniem jest zrozumieć sens bajki i dotrzeć do zawartego w niej morału.
Jeden z bohaterów utworu, szczur, siedzi na ołtarzu w kościele, czyli miejscu, w którym wszelkie objawy szacunku są kierowane do Boga. W trakcie nabożeństwa zostaje okadzony i wówczas z dumą w głosie wygłasza zdanie: „mnie to kadzą”, co pokazuje jego wielkie samouwielbienie oraz pychę. W wierszu w stosunku do szczura użyty jest wyraz „hardy”, co można zinterpretować, że gryzoń jest niezwykle pewnych swoich słów. Prawdopodobnie wybór zwierzęcia jest tutaj nieprzypadkowy, wiele
osób raczej pogardza szczurami, nie czuje do nich sympatii, co jeszcze bardziej wzmaga w czytelniku niechęć do butnego gryzonia.
W pewnym momencie szczur jest tak zachwycony sobą, że aż krztusi się dymem z kadzidła. Wykorzystuje ten moment kot, łapie go w swoje łapy i zabija.
W tym miejscu wyraźnie widać, że chociaż pycha i samouwielbienie to negatywne cechy szczura, to jednak jego główną cechą jest głupota. Gryzoń jest tak zaaferowany okadzaniem, że wręcz zatraca wrodzony mu instynkt przetrwania i daje się złapać kotu.
Drugi z głównych bohaterów, kot, nie jest wcale pokazany jako istota zła. On zachowuje się zupełnie normalnie, korzysta z praw, które obowiązują na świecie.
Ignacy Krasicki w tej bajce pokazuje, że w życiu tak naprawdę nie ma wiele miejsca na nierozwagę czy głupotę. Każdy z nas musi być osobą czujną i rozważną i dobrze orientować się w rzeczywistości jaka nas otacza. Jeśli będziemy do życia podchodzili zbyt nieracjonalnie, nadmiernie prężąc muskuły to na pewno wcześniej czy później pojawi się ktoś, kto nas za to ukarze.
Bajka „Szczur i kot” zawiera bardzo konkretny morał: nie wolno ulegać fałszywej dumie, bo zaprowadzi nas to do zguby.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!