Życie to nie teatr – Edward Stachura – Analiza i interpretacja

O autorze
Edward Jerzy Stachura urodził się 18 sierpnia 1937 roku Charvieu, a zmarł w 24 lipca 1979 roku w Warszawie. Był synem polskich emigrantów Stanisława i Jadwigi Stachurów, który mieszkali we Francji. Od 1948 r. rodzina powróciła do Polski.
To polski poeta, prozaik, pieśniarz, felietonista i tłumacz. Lubił rysować i często podróżował. Ukończył romanistykę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jego twórczość odznacza się nowatorskim stylem i językiem. Jego pierwsze utwory ukazały się w czasopiśmie Kontrasy Debiutował w dwutygodniku „Uwaga”. Był członkiem grupy literackiej Kontrast. Kreując się jako poeta z gitarą występował w klubach: Hybryda i Warszawskim Kubie Twórczości Młodych. W swojej twórczości poruszał problemy miłosne, zwyczajne i tradycyjne. Nie poruszał wątków związanych z polityką.
Przykładowe utwory to:
– Dużo ognia,
– Po ogrodzie niech hula szarańcza
– Jeden dzień,
– Falując na wietrze,
– Siekierezada albo Zima leśnych ludzi,
– Wszystko jest poezja

Geneza
Poeta to baczny obserwator. Swoje odczucia i spostrzeżenie dotyczące zachowań człowieka przedstawia jako manifest, posługując się szekspirowskim toposie theatrum mundi – teatra świata. W nim ludzie to marionetki, które odgrywają rolę w zakłamany i nieprawdziwym widowisku.

Analiza i interpretacja
Wiersz Życie to nie teatr to utwór, który na charakter balladowo- gawędziarski. Świadczą o tym refren oraz powtarzające się strofa trzecia i czwarta jako refren na końcu wiersza.
Ty, ty prawdziwej nie uronisz łzy.
Ty najwyżej w górę wznosisz brwi
Nawet kiedy źle ci jest, to nie jest źle,
Bo ty grasz!
Ja dusze na ramieniu wiecznie mam.
Cały jestem zbudowany z ran.
Lecz kaleka nie ja jestem tylko ty!
Utwór został napisany za pomocą techniki kontrapunktu, czyli przedstawiania skrajnych światopoglądy: ty – ja. Ma on osiem zwrotek o różnej liczbie wersów. Strofy są trzy lub pięciowersowe. Dzięki refrenowi oraz zastosowanym najczęściej rymom parzystych AABB, a także rytmowi jest on melodyjny, przeznaczony do wykonywania wokalnego. Podmiot liryczny przedstawiony zostaje jako liryka bezpośrednia w pierwszej osobie o czym świadczą użyte czasowniki: odpowiadam, wpadnę, wyjdę. Podmiotem w utworze jest sam poeta, który otwarcie rozmawia z kobietą, na której mu zależy. Rozmowa ta przybiera formę dialogu, w którym poeta przedstawia swoje i ukochanej podejście, stosunek do życia.
Środki stylistyczne występujące w wierszu tj.:
a) przenośnia, metafory:
– Cały jestem zbudowany z ran.
– Wyjdę na przestworza,…
– Ja – duszę na ramieniu wiecznie mam.
b) personifikacja:
– Wszystko przy nim blednie, blednie nawet sama śmierć!,
c) anafory:
– Życie to nie teatr, ja ci na to odpowiadam
– Ty i ja – teatry to są dwa!
– Lecz kaleką nie ja jestem, tylko ty!
d) epitety: