Filozofia

• Ontologiczny, inaczej nazywany klasycznym. Główną jej dyscypliną jest metafizyka. Jest to nauka o bycie i jego formach. Filozofuje się na temat przedmiotu oraz formami jego istnienia. Pytanie, które jej towarzyszy brzmi, co jest? Arystoteles twierdził, iż jest to wiedza rozważająca byt jako byt.
• Mentalistyczny – ściśle łączy się z filozofią Kartezjusza i sceptyków. W tej filozofii rozważa się możliwość prawdziwego poznania. Zanim określi się byt, trzeba określić czy możliwe jest prawdziwe jego poznanie i jakie są tego warunki. Zasadniczym pytaniem jest co można poznać?, co można wiedzieć?
• Lingwistyczny – zwrócenie uwagi, iż to język jest medium, które pośredniczy w wyjaśnieniu świata i konsekwencji filozofia powinna skupić się na jego analizie. Pytanie towarzyszące tej filozofii to: co mogę zrozumieć?

Filozofia jest często postrzegana jako metadyscyplina, czyli najbardziej ogólna z dziedzin wiedzy. Wyznacza ich podstawy metodologiczne oraz warunki funkcjonowania. Jednakże jest także dyscypliną autonomiczną, czyli taką, która posiada własną problematykę i metody badawcze. W starożytnej Grecji, jak i obecnie problemem są kwestie odróżnienia filozofii od innych dziedzin działalności ludzkiej. Filozofia powstała przez odróżnienie od mitu, lecz podobnie jak on zajmowała się wyjaśnianiem podstawowych kwestii dotyczących rzeczywistości. Mit jednak posługiwał się metodami poetyckimi, opartymi na wierze i wyobraźni, natomiast filozofia robiła to poprzez racjonalne rozumowanie. Zgodnie z tym wyjaśnienie początków świata przez Hezjoda to charakter mityczny, a pierwszym filozofem jest Tales z Miletu.

Współcześnie problemem jest także odróżnienie filozofii od teologii i nauki. Uważa się, że filozofia to dyscyplina pośrednia, która jest atakowana przez każdą ze stron. Tak jak teologia zajmuje się pytaniami, w których nauka nie może pomóc, jednakże tak jak nauka przyjmuje krytyczną postawę i dąży do wyjaśnień.

W starożytności nie istniał podział na filozofię i naukę, nie widziano pomiędzy nimi różnicy. Dopiero kiedy opracowano metody naukowe, mocniej zarysowywał się podział. Obecnie istnieją różne koncepcje stosunku filozofii do nauki. Można je rozmieścić na skali. Na jednym jej końcu znajduje się teza, iż filozofia wcale nie istnieje – neopozytywizm, zaś na drugim filozofię zalicza się jako naukę – neotomizm.

Filozofia i religia zajmują się podobną tematyką. Stawiają one podstawowe pytania dotyczące natury i sensu świata czy życia, jednak inaczej na nie odpowiadają. Filozofia opiera się na rozumie, religia na wierze. Religia przyjmuje postać konkretnej doktryny religijnej, a filozofia pojęcia takie jak na przykład Bóg, absolut zajmuje się w ogólnym sensie.

Przykłady:

Filozofia oraz religia są odrębnymi, lecz często występującymi przeciwko sobie dziedzinami.
Istnieje kilka podejść filozofii w zależności od celów poznawczych.
Wiedziałaś, że nauka i filozofia to nie to samo?